Wydawca treści Wydawca treści

Zagrożenie pożarowe

Pod pojęciem zagrożenia pożarowego lasu rozumie się zaistnienie takich warunków, przy których możliwe jest powstanie pożaru w środowisku leśnym.

Pod pojęciem zagrożenia pożarowego lasu rozumie się zaistnienie takich warunków, przy których możliwe jest powstanie pożaru w środowisku leśnym.


Najistotniejszymi czynnikami wpływającymi na stan zagrożenia pożarowego lasu są:
a) warunki meteorologiczne, w tym przede wszystkim: temperatura powietrza, wilgotność względna powietrza, opad atmosferyczny, zachmurzenie, promieniowanie słoneczne;
b) wilgotność pokrywy gleby, szczególnie jej martwych składników, na którą wpływ mają warunki meteorologiczne;
c) możliwość pojawienia się bodźców energetycznych zdolnych do inicjacji pożaru (np. ognisko, niedopałek papierosa, nieugaszona zapałka);
d) rodzaj leśnych materiałów palnych: skład gatunkowy i wiek drzewostanu, obciążenie ogniowe (ilość biomasy przeliczona na jednostkę powierzchni, wyrażona w kg/m2 lub t/ha), ich struktura, skład chemiczny i właściwości fizyczne (zdolność pochłaniania wody – nasiąkania i przesychania).
Temperatura powietrza powyżej 24°C , wilgotność względna powietrza poniżej 40%, brak opadów atmosferycznych i brak zachmurzenia lub zachmurzenie małe są parametrami, które określają tzw. pogodę pożarową, podczas której powstaje ponad 60% pożarów lasu.
Im bardziej rośnie wartość temperatury powietrza, a jego wilgotność maleje, im dłużej nie występują opady, tym większe jest zagrożenie pożarowe. Mogą wtedy powstać pożary wielkoobszarowe.
Czynniki meteorologiczne wpływają na stan wilgotności pokrywy ściółkowej, który decyduje o możliwości powstania pożaru lasu. Wilgotność ściółki wynosząca 30% jest progiem granicznym, powyżej którego powstanie pożaru w lesie od punktowych źródeł ciepła i jego rozprzestrzenianie się jest mało prawdopodobne. Przy wilgotności ściółki mniejszej niż 12% powstaje blisko 70% wszystkich pożarów lasu.

Ze względu na rodzaj zgromadzonego materiału i jego palność największe zagrożenie
pożarowe występuje w drzewostanach na siedliskach boru suchego, boru świeżego,
boru mieszanego świeżego, boru wilgotnego, boru mieszanego wilgotnego i lasu łęgowego,
przy czym palność tych drzewostanów jest różna w zależności od pory roku.
Ściółka jest materiałem, od którego najczęściej (nie licząc uschniętej pokrywy trawiastej)
rozpoczyna się pożar lasu i który warunkuje proces spalania. Trawy, wrzos,
podszyt (szczególnie iglasty) powodują wzrost intensywności spalania i szybkości rozprzestrzeniania
się ognia oraz wpływają na zasięg pionowy pożaru i możliwość jego
przerzutu w korony drzew. Mchy i porosty są materiałami, które hamują rozprzestrzenianie
się pożaru.
Bodźce energetyczne, których temperatura jest wyższa od temperatury zapalenia
materiałów leśnych (wynoszącej ok. 260°C), są zdolne zainicjować pożar lasu.
Na zagrożenie pożarowe lasu wpływ mają także:
a) dostępność, względnie niedostępność obszarów leśnych (gęstość dróg komunikacyjnych,
nasilenie ruchu);
b) atrakcyjność turystyczna i obfitość płodów runa leśnego;
c) sąsiedztwo aglomeracji miejskich, osad i rozmieszczenie zakładów przemysłowych;
d) stan sanitarny lasu, stopień zadrzewienia, intensywność zabiegów gospodarczych
i sposób użytkowania drzewostanów;
e) poziom edukacji społeczeństwa dotyczący bezpiecznego korzystania z lasu pod
względem zagrożenia pożarowego;
f) inne warunki lokalne.
Zagrożenie pożarowe lasów występuje zasadniczo od przedwiośnia do jesieni.
W zależności od warunków meteorologicznych panujących w danym roku osiągać ono
może maksymalne nasilenie zarówno w miesiącach wiosennych, jak i letnich, a nawet
na początku jesieni. Wpływają na to coraz częściej występujące anomalie pogodowe
wynikające z globalnych zmian klimatycznych, które powodują, że nawet zimą (przy
braku pokrywy śnieżnej) powstają w lesie pożary, przede wszystkim uschniętej pokrywy
trawiastej.

Źródło: Instrukcja Ochrony Przeciwpożarowej Lasu

Nadleśnictwo Puławy zostało zaliczone do I kategorii zagrożenia pożarowego.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Lasy Nadleśnictwa

Lasy Nadleśnictwa

Nadleśnictwo Puławy zarządza lasami o powierzchni prawie 16 tys. ha, składającymi się z dziesiątków kompleksów rozrzuconych wśród rolniczego krajobrazu województwa lubelskiego.

Nadleśnictwo Puławy zarządza lasami o powierzchni prawie 16 tys. ha, składającymi się z dziesiątków kompleksów rozrzuconych wśród rolniczego krajobrazu województwa lubelskiego w powiatach: puławskim, ryckim, lubelskim i opolskim.

Pod względem fizjologicznym są to tereny po pograniczu Niziny Mazowieckiej, Wyżyny Lubelskiej i Równiny Radomskiej, rozdzielonych pradolinami Wisły i Wieprza. Takie położenie sprawia, że występują tu bardzo różnorodne formy ukształtowania terenu - od płaskich równin po wysoczyzny pocięte głębokimi wąwozami. Także różnorodna budowa geologiczna sprawia, że tutejsze gleby  - a co za tym idzie również szata roślinna  - prezentują dużą zmienność i są to biotopy 14 typów siedliskowych lasu.

Tereny w zasięgu Nadleśnictwa pod wieloma względami mają charakter szczególny. Jest  to obszar o strategicznym znaczeniu dla funkcjonowania przyrody Europy Środkowej. Pradoliny Wisły i Wieprza to korytarze ekologiczne o wysokiej naturalności, rzadkiej już w Europie, objęte konwencją Ramsar. Obszar ten od lat 70 ubiegłego wieku poddany został szczególnej presji jednego z najbardziej uciążliwych dla przyrody zakładu przemysłowego w kraju - Zakładów Azotowych Puławy, którego emisje zdewastowały, bądź poważnie uszkodziły tysiące hektarów lasu. W połowie lat 80 podjęto prace ograniczające zanieczyszczenie powietrza oraz działania rekultywacyjne na terenach wylesionych. Wśród terenów zdegradowanych przez emisje oraz inne czynniki antropogeniczne, dzięki inicjatywie władz terenowych, leśników i przyrodników, udało się przywrócić do stanu naturalności obiekty wodne i bagienne o powierzchni około 200 ha. Dziś objęte są one ochrona jako rezerwat przyrody oraz użytki ekologiczne z licznymi gatunkami reintrodukowanych rzadkich i chronionych roślin, zasiedlone przez bardzo liczną i różnorodną faunę.

fot. Andrzej Farion

Głównym problemem w lasach nadleśnictwa jest regeneracja osłabionych przez emisje drzewostanów i doprowadzenie ich do stanu możliwie sprawnie działającej biocenozy leśnej, mogącej sprostać zadaniom lasu wielofunkcyjnego. Problemy natury ekologicznej, jakie zdominowały gospodarkę nadleśnictwa, oraz pozytywne efekty podjętej renaturyzacji terenów zdewastowanych stały się impulsem do podjęcia działań edukacyjnych. W tym celu wokół uroczyska PISKORY, w odległości kilku kilometrów od Puław wytyczono i urządzono trasę o długości 44 km, podzieloną na cztery ścieżki edukacyjne.

Niezależnie od istniejących problemów natury środowiskowej i gospodarczej tutejsze lasy prezentują dużą różnorodność ekosystemów, miejscami o wysokiej naturalności. Całość dopełniają miejsca z licznymi zabytkami - od najcenniejszych w Kazimierzu Dolnym i Puławach, do rozproszonych wśród lasów i pól pamiątek burzliwej historii tych ziem.